Τρίτη 27 Οκτωβρίου 2015

Όρκος στην Ουτοπία

Βασιζόμενοι στις παραδόσεις
ελευθερίας αυτής της χώρας
Εμπνεόμενοι από την ομορφιά
και την συνεχή εναλλαγή των τοπίων της
κατά την παλαιάν απλότητα
και σύμφωνα με την ψυχικήν οικονομία:
θα φτιάξουμε εδώ μια πατρίδα για τον Άνθρωπο
ώστε να αποτελεί παράδειγμα
και να δίνει κουράγιο

Γιατί πιστεύοντας με πάθος σε κάτι που
δεν υπάρχει ακόμα, το δημιουργούμε
Ανύπαρκτο είναι ό,τι δεν επιθυμήσαμε αρκετά
ό,τι δεν ποτίσαμε με το αίμα μας
για να μπορέσει να πάρει την πρώτη ανάσα
και να δρασκελίσει το σκοτεινό κατώφλι της ανυπαρξίας

Δεν θα καταισχύνουμε τα όπλα
Δεν θα λυπηθούμε κόπους
Θα νικήσουμε για όλους και για τον Κόσμο
ή θα πεθάνουμε
Όχι όμως προτού παραδώσουμε τα
εργαλεία της δουλειάς μας στους επερχομένους

Έτσι όρισα τη ζωή μου 
Εθελοντής στην Παλιά Υπόθεση
ώστε με περηφάνια να λέω:
Υπηρέτησα!

                                               
                                                      Β.Η

Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2015

Ολιγαρχία και Δημοκρατία

        Δεξιά και Αριστερά! Οι όροι είναι παρωχημένοι. Γεννήθηκαν μέσα στη Γαλλική Επανάσταση και έχασαν τη σημασία τους μες τα αποκαΐδια της Ρώσικης.
         Η Σοβιετική Ένωση επιβίωσε σαν γραφειοκρατικός καπιταλισμός, όπου μια τάξη γραφειοκρατών –στη θέση μιας αδύναμης αστικής τάξης - θα εκσυγχρόνιζε τη χώρα. Μπορεί να μην είχαν στα χέρια τους την ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής (σαν να λέμε τα εργοστάσια που τα φουγάρα τους καπνίζουν) αλλά είχαν (συλλογικά, σαν τάξη) τον απόλυτο έλεγχο πάνω σ’ αυτά και την αποκλειστική διεύθυνση της κοινωνίας. Οπότε κάνει το ίδιο!                                                                                                 
        Κατά τα άλλα το καθεστώς εξασφάλιζε γάλα για τα παιδιά, χορηγούσε εισιτήρια για την όπερα, ασκούσε εξωτερική πολιτική μέσα από τα κομμουνιστικά κόμματα και τύπωνε προπαγανδιστικές αφίσες,. Τα ίδια έγιναν και στην Κίνα 30 χρόνια αργότερα. Κι εκεί επίσης η τεχνική καθυστέρηση έπρεπε να αντισταθμιστεί με τεράστιες ποσότητες ιδεολογίας.
        Στη Δύση, η Αριστερά επέζησε από όλες αυτές τις συμφορές, παίρνοντας αργά και επώδυνα, αποστάσεις από τις Μέκκες ενός τέτοιου επάρατου «σοσιαλισμού». Είχε όμως - μη το ξεχνάμε αυτό - και ένα γερό ατού που την έσωζε: την καθυστέρηση της πολιτικής συνείδησης των πληθυσμών. Μαθημένοι αυτοί στην πολιτική απάθεια, στην ανάθεση της ευθύνης για τη ζωή τους σε ξένα χέρια, στην κατοχύρωση από το κράτος των μικροαπολαύσεών τους, καταφεύγοντες στην ιδιωτεία χρειάζονταν, ακριβώς, πολιτικούς πάτρωνες. Ιδού λοιπόν και ξανά ιδού για την Αριστερά!   
     Ωστόσο όπου αυτοί οι πληθυσμοί ξεσηκώθηκαν , για αγνώστους πάντα λόγους, (φερ’ ειπείν το ’68) και έγιναν κάτι σαν όχλος – ή και λαός – η Αριστερά  αιφνιδιάστηκε και απειλήθηκε όσο και η Δεξιά. Άρα, δικαιούμαι να λέω ότι ο καπιταλισμός, αυτή η φρικτή κοινωνία της αποξένωσης, κινείται με δύο τουρμπίνες, μια δεξιά και μια αριστερή!
       Εδώ, στην Ελλάδα, όπου από την δημιουργία τού εθνικού κράτους ζούμε σε μια κατάσταση κηδεμονίας και τώρα περνάμε, ρυμουλκούμενοι, σε  κάποιο καθεστώς αποικίας είχαμε την ευκαιρία να μοιραστούμε ένα ακόμα κοινό μυστικό:  όποτε οι ηγετικές κλίκες χρειάστηκε να εκχωρήσουν έδαφος (Κύπρος επί παραδείγματι) χρησιμοποίησαν την Δεξιά. Η Αριστερά, εγγενώς και από λίκνου «διεθνιστική» δεν είχε σοβαρές αντιρρήσεις. Κι όποτε οι κυρίαρχες κλίκες χρειαστεί να λεηλατήσουν την κοινωνία (απολαβές και δικαιώματα) καλόν είναι να γίνεται αυτό με μια αριστερή κυβέρνηση. Η Δεξιά, η «αντιλαϊκή» Δεξιά, θα υπερακοντίσει. Παράδειγμα, αυτό που γίνεται τώρα, όπου η Αριστερά στην εξουσία καταφέρνει πράγματα που η Δεξιά ούτε καν θα μπορούσε να ονειρευτεί.  Αν όλα τούτα, όπως και τα προηγούμενα, συμβαίνουν χωρίς πολλές αντιδράσεις, αυτό γίνεται δυνατό γιατί, ως και στο υποσυνείδητό μας, η Δεξιά είναι ιδιοκτήτρια του έθνους και της πατρίδας και η Αριστερά ιδιοκτήτρια της κοινωνίας. Οι ρόλοι είναι σαφείς και σοφά διαμοιρασμένοι. Και δεν είναι παρά ομόσταυλοι!
     Όπως όμως οι μεν δεν νοιάζονται για το ένα έτσι και οι δε δεν νοιάζονται για το άλλο. Μόνο τους μέλημα να άρχουν.   
     Αυτά είχα να πω, και αμαρτίαν ας έχω, λάθος όμως ουκ έχω!
     Τώρα λοιπόν που μπαίνουμε σε κάποια ζώνη του Λυκόφωτος άφωνοι και περιδεείς, λες και βλέπουμε κάποιο κινηματογραφικό έργο και δεν συμβαίνει αυτό πραγματικά σε μας, μήπως –αν θέλουμε να κάνουμε κάτι- πρέπει να πάψουμε να χρησιμοποιούμε μια γλώσσα εξ αρχής υπονομευμένη?  Γιατί η κομματική διαμάχη, κάθε κομματική διαμάχη, είναι μια σκιαμαχία, μια μάχη φαντασμάτων που συμβαίνει πάνω στη σκηνή. Πίσω απ’ τη σκηνή, εκεί που βρίσκονται οι πραγματικές μηχανές και οι μηχανισμοί, το πραγματικό πολιτικό σχίσμα του κόσμου μας είναι η διαμάχη ανάμεσα στην Ολιγαρχία και τη Δημοκρατία.  Η πραγματική σύγκρουση που σημάδεψε την πολιτική ζωή στην αρχαία Ελλάδα ξαναεμφανίζεται ολόφρεσκια στις μέρες μας. Ναι, σαν να μην πέρασε μια μέρα!
    Προσφάτως, έγιναν κάποιες συζητήσεις για την Άμεση Δημοκρατία. Η γνώμη μου είναι ότι ο όρος αποτελεί πλεονασμό. Δεν υπάρχει Άμεση Δημοκρατία. Η Δημοκρατία ή είναι άμεση ή δεν είναι! Κι αν δεν μας μένει παρά να είμαστε Δημοκράτες, πρέπει να γνωρίζουμε τι είναι Ολιγαρχία, ποιοι είναι οι Ολιγαρχικοί, πού και πώς κρύβονται και με ποιους τρόπους απεργάζονται τον ισόβιο αποκλεισμό μας από τις αποφάσεις που μας αφορούν.
     Κι αν θέλουμε να ξεφύγουμε απ’ την απραξία και να λυθούν τα μάγια που μας δένουν ας σταθούμε μπρος στην αρρώστια μας που είναι ο φόβος, ο μέγας φόβος της προσωπικής ευθύνης, κι ας αρχίσουμε  να προφέρουμε τα γράμματα ένα-ένα και να συλλαβίζουμε τις λέξεις: Τι είναι Δήμος, τι Δημοκρατία, ποια τα καθήκοντα που απαιτεί, ποιο είναι το περιεχόμενό της και ποιοί οι σκοποί της!  Ώστε να μπορέσει να αρχίσει η μεγάλη συζήτηση του καιρού μας τη στιγμή που θα γίνεται το πρώτο βήμα.

                                                                                                             Β.Η    

Τρίτη 13 Οκτωβρίου 2015

Κουβεντιάζοντας στο πόδι με τον εχθρό

‘Όπως έχω πει, κάνω πορτραίτα με τον τουρισμό στη Ρόδο για βιοπορισμό. Φέτος το καλοκαίρι λοιπόν, λίγο για να πειράξω, λίγο για να «ψαρέψω» τους Γερμανούς πελάτες μου όταν τους έδινα το πορτραίτο και αποχαιρετιόμασταν τούς πέταγα- υπομειδιώντας-  ένα «χαιρετίσματα στον μίστερ Σώυμπλε!» Οι περισσότεροι αντιδρούσαν με γέλια που σήμαιναν κάτι σαν «Χριστός και Παναγία!»  Έξυπνοι άνθρωποι (που υπάρχουν παντού), καταλάβαιναν ότι η Ελλάδα δεν είναι το «κέντρο του κακού», για αυτό άλλωστε δεν είχαν διστάσει να την επιλέξουν για τις διακοπές τους, και πολλοί συμφωνούσαν μαζί μου ότι αυτό που τώρα συμβαίνει σε μας, αργά ή γρήγορα, θα πέσει κι απάνω τους. Ότι δηλαδή, μπροστά πάμε εμείς και οι υπόλοιποι ακολουθούν.
Μια μέρα λοιπόν εμφανίστηκε ένας Γερμανός, 65-70 χρονών με ένα παιδάκι. Συζητήσαμε για την τιμή και τελικά μου ζήτησε να ζωγραφίσω το εγγονάκι του. Ο άνθρωπος φαινόταν ευκατάστατος και συγκρατημένος. Τετράγωνο πρόσωπο, αυτό που λέμε θεληματικό πηγούνι, γυαλιά με μεταλλικό σκελετό και ακόμα πιο μεταλλικό γαλάζιο βλέμμα. Το παιδάκι ήταν πολύ μικρό –δύσκολο να κάτσει ακίνητο και να ποζάρει- κι έτσι το τράβηξα μια φωτογραφία, είπα στον παππού να επιστρέψουν σε μιάμισυ ώρα και άρχισα να δουλεύω.
Δύο-τρία λεπτά πριν τον καθορισμένο χρόνο είδα τον πελάτη να με περιτριγυρίζει. Ακριβέστατος, στην ώρα του, σαν καλός Γερμανός.
 «Σε πέντε λεπτά είμαι έτοιμος» του είπα.
 Έκατσε μαζί με το παιδάκι σε ένα πεζούλι πίσω μου. Τελείωσα και τον φώναξα. Έρριξε μια ματιά στο πορτραίτο, αχνογέλασε, κούνησε καταφατικά το κεφάλι, εγώ τύλιξα το πορτραίτο και του το έδωσα κι ενώ έψαχνε τα χαρτονομίσματα μες το πορτοφόλι του, τού έδωσα τα χαιρετίσματα. Αυτός με το κεφάλι ακόμα σκυμμένο, μετρώντας, μου απάντησε: Mr Shauble  is trying to get back the German money! Κατόπιν σήκωσε το κεφάλι, μου έδωσε τα λεφτά και με κοίταξε.
-Προσπαθεί να πάρει πίσω τα γερμανικά λεφτά?!  έκανα εγώ. Ποια γερμανικά λεφτά? Ξέρετε ότι πληρώνουμε διαρκώς τόκους, ότι θα πληρώνουμε δια παντός τόκους χωρίς να φτάσουμε ποτέ στο κεφάλαιο?  Και ότι –αναλογίζομαι αν είναι αλήθεια αυτό που λένε- η Γερμανία έχει κερδίσει περίπου 100 δις, μέχρι στιγμής, από αυτό που αποκαλούνε «ελληνική κρίση»? Και ότι τα λεφτά αυτά πάνε για τη σωτηρία χρεωκοπημένων τραπεζών και δεν φτάνουνε ποτέ στη χώρα, στην ελληνική κοινωνία?
 -Οh, you have a point in this! Έχετε κάποιο δίκιο εδώ, έκανε ο άνθρωπος μας, αλλά ξέρετε η Ελλάδα, όπως και οι υπόλοιπες χώρες του Νότου, πάσχουν από υψηλή διαφθορά!
-Γιατί η Γερμανία δεν έχει διαφθορά? ρωτάω.
 -Α, όχι… όχι και τόσο…
-Εδώ έχει βουίξει ο τόπος, λέω εγώ, ότι οι γερμανικές εταιρίες δίνουν παντού μίζες για να παίρνουν τις δουλειές.
-Έ, ...αυτό είναι μια κάπως σύνηθης πρακτική που εφαρμόζεται παντού για να κλείνουν οι δουλειές. Δούλεψα για πάρα πολλά χρόνια στις εταιρείες και –πιστέψτε με- δεν υπάρχει τόση διαφθορά εντός της Γερμανίας.
-Α, έτσι έ? Βέβαια! Οι μητροπόλεις πάντα φροντίζουν να διατηρούνε την αυλή τους κάπως καθαρή και σπρώχνουν τη διαφθορά στις ξένες αυλές, στις αποικίες, ή στην περιφέρεια αν προτιμάτε. Κοιτάξτε, συνεχίζω, υπάρχει κάποιος κύριος Χριστοφοράκος, ήταν ο άνθρωπος της Siemens στην Ελλάδα που έδινε λεφτά κάτω από το τραπέζι, κάποιος εισαγγελέας επιλήφθηκε της υπόθεσης, κι αυτός, όταν ένοιωσε τον κλοιό να σφίγγει γύρω του, διέφυγε στη Γερμανία και τώρα έχει άσυλο στο Μόναχο! Γιατί δεν μας τον δίνετε να μάθουμε και μείς σε ποιόν τα έδινε και κυρίως από ποιόν τα έπαιρνε!
-Α, έχετε κι εδώ κάποιο δίκιο, κάνει ο άνθρωπός μας και μετά με μια άψογη κίνηση σηκώνει τον αριστερό καρπό μπρος στο πρόσωπό του, τοποθετεί τον δεξί δείχτη πάνω στο ρολόι του και λέει: But now we are on holidays, ευχαριστώ, γειά σας!
Τον βλέπω να φεύγει κρατώντας στο δεξί χέρι το πορτραίτο και με το αριστερό το εγγονάκι του.
Μένω να σκέπτομαι: αυτός ο άνθρωπος που ελίσσεται, που υπεκφεύγει, που ξεγλιστράει είναι ο τύπος του ανθρώπου που στήριξε τον Ναζισμό. Κάτι στον κοφτό και αδιάλλακτο τρόπο με τον οποίο έδωσε ένα τέλος  όταν βρέθηκε σε δύσκολη θέση, με κάνει να υποθέτω ότι θα εφαρμόσει βία αν εξαναγκαστεί σε συζήτηση.  Όχι ο ίδιος, προς Θεού! Απλά αυτός θα φτιάξει το πλαίσιο και θα παράσχει τη θεωρητική κάλυψη ώστε άλλοι να κάνουν τη βρώμικη δουλειά. Ή στην καλύτερη περίπτωση, ενσαρκώνει το «Πρωσσικό Πνεύμα». Αλλά κι αυτό το καθαρό και άσπιλο «Πρωσσικό Πνεύμα» μια χαρά τα πήγε με τον εθνικοσοσιαλισμό όταν ζορίσανε τα πράγματα… και έγιναν οι αριστοκράτες υποπόδιο των  Ναζήδων!  Ή ακόμα πιο …αθώα, πρόκειται απλά για το περίφημο «Βόρειο Πνεύμα». Αυτό που προκρίνει την αποτελεσματικότητα έναντι του διαλόγου.
Αλλά επειδή… εκτός από τον εχθρό πρέπει κανείς να γνωρίζει και τον εαυτό του, το ερώτημα είναι: Πώς μπορούμε εμείς που ζούμε στο Αιγαίο να συνεννοηθούμε μ’ αυτούς τους ανθρώπους? Εμείς, που η σκέψη μας γεννιέται από τις στενές κοιλάδες μας, τα νησιά και τ’ ακρωτήρια. Και πρέπει να τείνει να εξισορροπήσει όλο αυτό το απροσδόκητο τοπίο? Και, εν τέλει, εμείς, παιδιά του διαλόγου, τόσο άχρηστοι κι ανήμποροι είμαστε, που δεν μπορούμε να τακτοποιήσουμε τα του οίκου μας, να ξεχωρίσουμε δυό γαϊδουριών­­ άχερα, και πρέπει να στηριζόμαστε σ’ αυτούς και μετά να ξοδευόμαστε σε τέτοιου είδους απόπειρες?­­
­­­­­

                                                                                                                
                                                                                                                                       Β.Η

Πέμπτη 1 Οκτωβρίου 2015

Ψαλμοί


Χαίρε Κύριε του Τρόμου. Αρχηγέ των Χωρών του Νότου και του Βορρά
Ω επικράτεια της φωτιάς…

….η κατάπτωση του ηθικού των στρατηγών, που στον πόλεμο έχει βαρύτατες συνέπειες…
                                                                                             ( Γκυ Ντεμπόρ)

Χαίρετε Θεοί, που ρυμουλκείτε τη βάρκα του θεού των Εκατομμυρίων Χρόνων,


…μοιάζει με αίνιγμα, μάλλον αποκαρδιωτικό η αποκρυπτογράφησή του, όπως και η εποχή μας.
                                                                                             (Γκυ Ντεμπόρ)

που την φέρνουν στον ουρανό του Τουάτ, που την κάνουν να ταξιδεύει στο Νεντ,

Όταν μια πολιτική αλλαγή γίνεται αναγκαία και φθάνει η στιγμή να πραγματοποιηθεί, τίποτα δεν μπαίνει εμπόδιο, αλλά αντίθετα κάθε τι την βοηθά.
                                                                                    (Φραγκίσκος Μινιέ)

που κάνουν τις ψυχές-Μπα να μπαίνουν στα πνευματικά τους Σώματα,

στο Νανζύ ο Λαός αρνιόταν να πληρώσει τους φόρους όσο αυτοί δεν καθορίζονταν από τη Συντακτική Συνέλευση…

που τα χέρια τους κρατάνε τα πηδάλια- κοντάρια και οδηγούν ίσια…

σε κάθε περίπτωση όμως, η ρήξη έρχεται πάντα όταν η διάσταση ανάμεσα στο υπάρχον και σε αυτό που θα μπορούσε να υπάρχει φθάνει σε τέτοιο σημείο, ώστε αυτό που υπάρχει να θεωρείται παράλογο.
    «Η Επανάσταση “υπερβαίνει” τα άτομα και “αποσπά” την κάθε ξεχωριστή συνείδηση από τη σφαίρα που της έχει αποδοθεί στην παλιά τάξη πραγμάτων».
                                                                                                 (Χέγκελ)

    Έτσι ό λαός απομαζοποιείται και αποκτά συνείδηση του εαυτού του και των επιδιώξεών του. Οι άνθρωποι δρουν πλέον ως προσωπικότητες που έχουν αφυπνιστεί και όχι ως μάζα…

που τα χέρια τους αδράχνουν γερά τα κουπιά σας, καταστρέφοντας τον εχθρό…

    Όταν ο νους ανακαλύπτει την αλήθεια, λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο που λειτουργεί το μάτι όταν ανακαλύπτει κάποιο αντικείμενο: εφ’ όσον έχει δει το αντικείμενο, είναι αδύνατον να επιστρέψει στην κατάσταση που ήταν πριν το δει.
                                                                                             (Τόμας Παίην)


….Είθε να κοιτάξει το γήινο σώμα της,


    Η Γαλλική Επανάσταση που παραξένεψε με την ακάθεκτη αιφνιδιαστικότητά της, εκείνους που στάθηκαν οι δημιουργοί της, καθώς κι εκείνους που ήταν θύματά της, προπαρασκευάστηκε σιγά-σιγά έναν ολόκληρο αιώνα και περισσότερο.
                                                                                             (Αλμπέρ Ματιέ)


    Σύμφωνα με τον ιστορικό Ιππόλυτο Ταίν, από τις αρχές του 1789 είχαν ξεσπάσει σε διάφορες περιοχές 300 αγροτικές εξεγέρσεις.
    Κάθε επανάσταση συνεπάγεται μια ξαφνικά ανατροπή του συσχετισμού των κοινωνικών δυνάμεων, η οποία αποτελεί προϊόν αργών και συχνά αδιόρατων αλλαγών που συντελούνται κατά την διάρκεια μακρών χρονικών περιόδων. Ομοίως, η Γαλλική Επανάσταση δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Αν και οι αιτίες ήταν ποικίλες, ωστόσο τον δρόμο της είχαν ανοίξει οι εκατοντάδες αγροτικοί ξεσηκωμοί που είχα ξεσπάσει ήδη από τα προηγούμενα χρόνια και συνεχίζονταν ακόμη και τη χρονιά που ξεκίνησε η Επανάσταση.

…Είθε να κατοικήσει στο Πνευματικό της Σώμα,

   Στον γαλλικό παράδειγμα, η φεουδαρχία στο απόγειό της προκαλούσε λιγότερο μίσος απ’ ό,τι όταν βρισκόταν στα πρόθυρα της εξαφάνισής της. Ακόμα και η παραμικρή αυθαιρεσία του Λουδοβίκου ΙΣΤ’ φαινόταν πιο αφόρητη από τον αυταρχισμό του Λουδοβίκου ΙΔ’. Αυτό συνέβη επειδή εκείνη τη χρονική στιγμή ο γαλλικός λαός συνέλαβε την ιδέα να αποτινάξει τον ζυγό του, παρ’ ότι οι συνθήκες ζωής του βελτιώνονταν άρδην. Το τελευταίο μάλιστα επιβεβαιώνει την ρήση του καρδινάλιου Ρισελιέ ότι «αν οι λαοί είχαν οικονομική άνεση δύσκολα θα συμμορφώνονταν με τους νόμους».

…Είθε να μη χαθεί ούτε να καταστραφεί στον αιώνα των αιώνων.

…Περί το τέλος του Παλαιού Καθεστώτος και τα δύο αυτά πάθη ήταν εξίσου επίκαιρα, εξίσου γνήσια, εξίσου έντονα… Την εποχή αυτή, οι Γάλλοι πίστευαν ότι θα μπορούσαν να ζήσουν ίσοι και ελεύθεροι. Αργότερα ωστόσο, όταν η ισότητα θα αποκτήσει προτεραιότητα έναντι της ελευθερίας, θα ανοίξει ο δρόμος για να χαθούν και οι δύο…
     Τελικώς θα το συνειδητοποιήσει αυτό ακόμα και ο ίδιος ο Ροβεσπιέρος ο οποίος, στην τελευταία ομιλία του, θα πει προφητικά: «Θα αφανιστούμε, διότι χάσαμε τη στιγμή για να θεμελιώσουμε την ελευθερία μέσα στην Ιστορία της ανθρωπότητας».
                                                                                       (Αλέξης ντε Τοκβίλ)

    Ω χαίρε εσύ που το αιδοίο σου είναι ο τάφος του κόσμου, εσύ που παίρνεις πίσω τη ζωή- Μεγάλη Καταβροχθίστρα!
  

                                                                                                          Β.Η



(Από τους αναφερόμενους, από την Ιστορία της Γαλλικής Επανάστασης του Πέτρου Κροπότκιν και από την Αιγυπτιακή Βίβλο των Νεκρών.)